Algoritma Ve Hayatımızdaki Yeri

Algoritma 9.yüzyılda Özbekistanlı bir alimi bilim dünyasına kazandırmış bir matematiksel terimdir. Kısaca tanımlayacak olursak herhangi bir problemin çözümünde takip edilecek uygulanabilir, açık ve basit adımlardan oluşan bir yoldur. Bu yolda izlenecek adımlar sistematik bir şekilde ve mantıksal bir sıra gözetilerek belirlenir.  Özellikle matematik ve bilgisayar alanında kullanılan algoritma bir problemin giriş ve çıkış verileri ve değişkenleri düşünülerek planlanır.

Algoritma Kurmak

Algoritma kurarken kendimize sormamız gereken sorular vardır:

• Elimde ne var?
• Benden ne isteniyor?

İşte bu iki soruyu kendimize sorduktan sonra yola çıkmalı bize verilenleri istenen sonuca götürecek şekilde mantıksal bir plan çerçevesinde sıralayarak çözüme gitmeliyiz. Şimdi de ilkokul dönemlerinde ele aldığımız bir matematik probleminin çözüm adımlarını basit bir örnek olarak ele alalım:

Problem: 12 sayısının üçte ikisi kaçtır?

Bu probleminin çözümü için yapılacakları sıralayalım. Yani bir algoritma oluşturalım. Bana verilen 12 sayısı ve benden istenen bu sayın üçte ikisinin kaç olduğudur. Bu durumda oluşturulacak algoritmanın adımları aşağıdaki gibidir:

1. adım: Başla

2. adım: 12 sayısını üçe böl. (12:3=4)

3. adım: Bölümden elde edilen sonucu iki ile çarp. (4x2=8)

4. adım: Çarpım sonucunu yaz. (8)

5. adım: Bitir.

Bu problemin çözüm adımları bir programlama dili ile yazılıp bilgisayarda çalıştırılırsa eğer bize hep doğru sonucu verir. Yazılan program 12 sayısı yerine başka hangi sayıyı yazarsak yazalım yazılan sayının hep üçte ikisini buldurur.

Bilgisayar Ve Algoritma Sistemi

İşte bu basit gibi görünen problemin çözümü özünde basit olsa da aslında bizim düşünce sistemimizin gelişmesinde önemli bir etkiye sahiptir. Bilgisayarlara çeşitli algoritma tabanlı sistemlerle düşünmeyi öğretmeye çalışan insan, çok hızlı bir algoritmik düşünce sistemiyle günlük problemlerine çözümler üretir.

Örneğin yumurta pişirmek için yapılması gereken işlem adımları, bir yerden başka bir yere gidilebilmesi için izlenmesi gereken yolun bulunması evimizi temizlerken yapmış olduğumuz temizlik organizasyonu gündelik problemlere verilebilecek bazı basit algoritma örnekleridir.

Gündelik hayatımızı sürdürebilmek için bulduğumuz ve uyguladığımız bu basit çözümler insanın psikolojik ve sosyal problemlerinde çözüme ulaşması adına da uygulanabilir mi?  Elbette ki İnsan değişken ve bireysel bir varlık olduğundan matematikte olduğu gibi genel geçer çözümler üretmek mümkün gözükmüyor. Ayrıca insan için geçerli olan problemlerin her birinin mutlak bir çözümü de olmayabilir. Lakin algoritma kurabilme yeteneğinin elde edilmesi kişinin düşünce sistemini geliştirerek içinde bulunduğu durumu doğru değerlendirme yetisini kazanmasını sağlayabilir.

Algoritma Odaklı Çözümler

Duygu dünyamızdaki ve sosyal hayatımızdaki ilişkilerimizde geçerli olan problemler için algoritma odaklı çözümleri uygulayabilme yetisini kazanma, insanın sosyal ve psikolojik hayatında yer alan çıkmazları çözmesinde büyük role sahiptir. Bir problemin çözümünde en önemli nokta yeni algısal bakış açıları kazanma ve buna göre izlenecek yolların yeniden düzenlenmesidir.

Bu algısal bakış açısını kazanmak için kendimize sorduğumuz neden- niçin- nasıl soruları bizim çözümlerimizi yeniden düzenlememize katkı sağlar. İşte algoritma bu durumda devreye girer ve kendimize sorduğumuz her soru neticesinde entelektüel birikimlerimiz çerçevesinde gelişerek daha iyi çözümler sunar.

Günümüzde her alanda çeşitli algoritma tabanlı sistemler üreterek sosyal ve psikolojik olarak insana yakın robotik zekalar ortaya koymak bilim dünyasının hedefinde yer alıyor. İnsan kendi duygu dünyasını tanıyıp tanımlayabilmeye ve geliştirmeye devam ettiğinde sosyal ve psikolojik dünya problemleri için de algoritma kurmak çok zor olmayacak. Bu bağlamda yazacağı algoritma tabanlı programlarla hayalini gerçekleştirecektir.

Yazar: Naciye Mülayim