Çağımızın Psikolojik Hastalığı

Şimdilerde adını pek çok yerde duymaya alıştığımız tükenmişlik sendromu günümüz insanlarını ciddi anlamda etkisi altına alan psikolojik bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Yoğun iş temposu, uzun çalışma saatleri, stres. Bu ve benzeri pek çok sebep yüzünden insanlar kendilerini yorulmuş, mutsuz ve tükenmiş hissetmektedir. Peki, nedir bu tükenmişlik sendromu?

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik sendromu hayatımıza yeni girmiş bir kavram olarak düşünülse de ilk kez 1974 yılında psikolog Harbert Freudenberger tarafından ortaya atılmış ve iş hayatındaki aşırı strese bağlı gelişen uzun süreli duygusal ve fiziksel enerji kaybı olarak tanımlanmıştır.

Tükenmişlik Sendromu Belirtileri

Tükenmişlik sendromu içinde olan kişilerde psikolojik ve fiziksel pek çok belirti ortaya çıkmaktadır. Psikolojik temelli belirtiler; sinirlilik, gerginlik, başarısızlık hissi, depresyon, yetenek ve becerilerinden emin olamama durumu olarak sıralanabilir. Ve bunların sonucunda kişide sosyal ilişkilerden kaçınma hali gözlemlenmektedir. Fiziksel belirtiler ise çarpıntı, yorgunluk, baş ağrısı, sindirim problemleri olarak karşımıza çıkar.

Tükenmişlik Sendromu Evreleri

Genellikle 4 evreden oluşan tükenmişlik sendromu ilk aşamada yapılacak işe karşı duyulan aşırı heyecan ve motivasyon duygusu ile kendini gösterirken ikinci aşamada kişi bu motivasyonu kaybetmeye başlar ve şevki azalır. İşini yaparken karşılaştığı ufak tefek sorunlar yersiz ve büyük korkular yaratmaya başlar. Üçüncü evrede birey bu sorunlarla başa çıkamayacağı inancına kapılır. Son evrede ise artık aşırı karamsarlık ve umutsuzluk baş gösterir. Yaptığı işi beceremediğini düşünen kişinin başarısı azalır ve sosyal çekilmeler görülmeye başlar.

Kimlerde Görülür?

Yapılan araştırmalara göre sosyal statü ve ekonomik durumdan bağımsız olarak ortaya çıkan tükenmişlik sendromu en çok mükemmeliyetçi kişilerde görülür. Bu kişiler yaptıkları işin kusursuz olmasını istedikleri için ufak tefek sorunları bile gözlerinde büyütmeye eğilimli olduklarından kendilerini gereğinden fazla strese sokarlar. Bu stres ve yoğun çalışma şartlarına maruz kalan bireyler bir süre sonra yaptıkları işe olan ilgilerini ve inançlarını kaybetmeye başlar. Bu durum, kişilerde korku ve kaygı yaratarak, fiziksel ve ruhsal belirtiler gösteren bir tükenmişlik hissiyatına sebep olur.

Tedavisi Nedir?

Kişilerde ağır psikolojik baskılara sebep olan tükenmişlik sendromu, ciddiye alınmaz ve tedavi edilmez ise bireyi intihara kadar sürükleyebilmektedir. Bu sendroma sahip kişilerin öncelikli olarak bir uzmandan psikolojik yardım almaları önerilir. Eğer bu yardım yeterli olmaz ise gerekli görüldüğü takdirde ilaç desteği de uygulanabilmektedir.

Bununla beraber tükenmişlik sendromu yaşayan kişilerin, kendilerine daha fazla vakit ayırmaları, ruhsal olarak rahatlayabilecekleri aktivitelerde bulunmaları ve özellikle de eve iş getirmemeleri uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir. Aynı zamanda bu sendroma sahip bireylerin ailelerinin de durumu ciddiye alarak hassasiyet göstermeleri ve tedavi sürecine katkıda bulunmaları son derece önemli bir unsurdur.

Yazar: Şebnem Muslu