Haydi İşaret Dili Öğrenelim

Bu konuyu araştırıp, çevreme sorarken “Herhangi bir engelim bulunmuyorken neden işaret dili öğreneyim ki?” tepkisiyle karşılaştım. Bu yazımı, sizleri bu konuyla ilgili bilgilendirmek, merak ettirebilmek ve öğrenme isteğiyle doldurmak için hazırladım.

Daha önce mutlaka işitme ve/veya konuşma engelli bireylerle karşılaşmışsınızdır. Hatta belki yakın bir tanıdığınız belki de bir akrabanızdır. İşaret dili bilmediğinizden dolayı onlarla iletişim kuramamış, onları anlayamamışsınızdır. Bir de onların tarafından düşünelim. Birileriyle konuşmak istiyorsunuz ama karşı tarafa kendinizi anlatamıyorsunuz ya da o sizi anlamıyor. En kötü yanı zor bir durumda olsanız o an kimseye derdinizi anlatamazsınız. Yani diyeceğim o ki çevremize, ihtiyacı olanlara yardımcı olabilmek için işaret dili şart! Hem bizim bu engele ne zaman takılacağımız belli de değil.

İşaret Dili Nedir?

İşaret dilleri işitme ve/veya konuşma engelli bireylerin kendi aralarında ya da çevreleriyle iletişim kurabilmelerini sağlayan bir iletişim yöntemidir. Bu dil; jest ve mimiklerin, el hareketlerinin ve vücut dilinin bir bütün olarak kullanıldığı sessiz ve görsel bir iletişim türüdür.

İşaret dilleri sözlü dillere benzer olarak bir gramer yapısına sahiptir. Sözlü dillerden daha basit bir yapıda zannedilmesinin aksine bu doğru değildir. Etrafta kullanılan sözlü dilden etkilense de işaret dili farklı bir gramer yapısına sahiptir. Bu demek ki Türkçe ile Türk işaret dili arasında kesinlikle bir benzerlik olması gerekmez.

İşaret dilinin evrensel olduğu bilgisi maalesef ki yanlıştır. İşaret dilleri ne kadar çok istesek de evrensel bir dil değildir. Dünyanın neresine giderseniz gidin her ülkede işaret dilinin faklı olduğunu, hatta ülkenin bölgelerine göre bile farklılıklarının olduğunu görebilirsiniz. İşaret dili yazılı olarak kullandığımız harf şekillerinin parmaklarla gösterilmesi ve bunları peş peşe yaparak bir kelime oluşturulması demek değildir. Bu metoda parmakla heceleme denilmektedir ve işaret dilinin bir kısmını kapsar. İşaret dilleri yalnızca parmak hecelemesinden oluşmaz.

İşaret Dili Nasıl Öğrenilir?

MEB onaylı işaret dili sertifikası veren birçok kurum var. Örnek olarak yaşadığınız ilin ilçelerindeki gençlik merkezleri verilebilir. Online eğitim veren birçok yer de mevcut. Örneğin bu konuda İstanbul İşletme Enstitüsü ücretsiz online eğitimler kapsamında işaret dili eğitimi veriyor ve sertifika almanızı da sağlıyor. Ayrıca bazı üniversitelerde seçmeli ders olarak verilmektedir.

Temel seviyede eğitiminizi tamamladıktan sonra işitme engelliler için kurulan derneklere giderek öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz. Bu size deneyim katar ve orada bulunan işitme engelliler için muhabbet yeni arkadaşlar olursunuz. İşitme engelli bireyler için olan özel okullarla iletişime geçebilirsiniz. İşaret dili eğitimleri sayesinde yeni bir dile sahip olabilirsiniz. Ayrıca insanlarla daha güçlü diyaloglar kurmanın zevkini yaşamakta mümkün.

Erken Yaşta Öğrenmek

İşaret dilinin bir nevi yabancı dil olduğunu ve kullanmadıkça unutulacağını unutmamak gerek. Daha sağlıklı işaret dilini öğrenmek için erken yaşta öğrenmek daha uygundur. İşaret dilini öğrenmek hem size hem de çevrenizde bulunan engelli bireylere fayda sağlar. Bu eğitimlerin sonucunda kendinizi geliştirebilir ve iyi bir eğitmen bile olabilirsiniz. İnsanlar, birbirini anlamanın ve konuşabilmenin ne kadar önemli bir ihtiyaç olduğunu işaret dilini öğrendikleri zaman daha net anlayabileceklerdir.

Engelli insanların konuşmaya ihtiyacı olduğunu, başkalarıyla bir şeyler paylaşmak istediklerini, bir sıkıntıları olduğunda bunları halletmek istediklerini unutmamak gerek. Onların kedilerini sosyalleşmekten uzaklaştırmalarını engellemeliyiz. Onları topluma kazandırmalıyız. Her konuda elimizden geldiğince yardım sağlamalıyız. Böylece güçlü ve sosyal bir toplum oluruz.

Yazar: Senanur Şensoy