Hepimiz Birer Emekçiyiz

İşçi nedir ve kimdir? İşçi, Türk Dil Kurumu’na göre ‘başkasının yararına bedenini, kafa gücünü veya el becerisini kullanarak ücretle çalışan kimse’ olarak tanımlanır. Aslında, işçi belli bir ücret karşılığında bir kurum veya kuruluş adı altında görevlerini, sorumluluklarını yerine getiren kişidir. Yani işçi çalışan, emek veren herkestir. İster mavi yakalı olsun ister beyaz yakalı, görevlerinin farklılığı dışında herkesin amacı en iyi şekilde işini yapmak ve ailesinin refah seviyesini yükseltmektir.

Peki, bir işveren çatısı altında bulunan işçilerin şirketin geleceğini temsil ettiğinin farkında mı? Bir şirkette işçiler üzerine ne kadar çok yatırım yapılırsa, şirket o kadar çok başarıya imza atabilir.

Günümüzde maalesef ki birçok şirket işçilerin insani haklarını bile karşılamıyor, onları çok kötü koşullarda çalışmaya mahkûm ediyorlar ve emeklerinin karşılığını da vermez duruma geldiler. İşçilerin sorunları nelerdir? Aslında, istedikleri şeyler yasalarca kabul edilen en temel haklarıdır…

İşçi Sınıfı Gerçeği

DİSK, 21 Şubat’ta ‘İşçi sınıfı gerçeği’ başlığı adı altında bir rapor yayımladı. Bu raporda yaşanılan sorunlar istatiksel oranlarıyla beraber ele alınmıştır. DİSK verilerini referans alarak işçilerin yaşadığı başlıca sorunları aşağıda ele aldım:

• Ücretleri, düşük. Bu nedenle, sürekli olarak geçim sıkıntısı yaşamaktadırlar. İşçilerin yüzde 54’ü ay sonunu getiremiyor.
• Gelirlerini arttırmak amacıyla uzun mesailer yapmaktalar ve bu nedenle sosyal yaşamdan uzak kalmaktadırlar. İstatiksel verilere göre, Türkiye’de işçilerin yüzde 74’ü 40 saatten fazla çalışıyor.
• İş güvenliği önlemleri yeterince alınmıyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi 2017 iş cinayetleri raporunda ise 2 bin 6 işçi yaşamını yitirdiğini açıkladı.
• Kısa süreli iş sözleşmeleri, sigortasız ve sosyal haklar olmadan çalıştırma oldukça fazla. Sigortasız çalışanların geçinememe oranı yüzde 71 ve 15-19 yaş aralığında sigortasız çalışanların yüzdesi 43’tür.
• Sendikalaşmanın yetersiz olması.
• İşçilerin dörtte biri yıllık izin kullanamıyor.
• Kadın çalışanlara yönelik istismar oldukça fazla… Erkek işçilerle sürekli kıyaslanmalar, bitmek bilmeyen müdahaleler…

İşçi Hakları

Geçtiğimiz günlerde Youtube üzerinde bir programda, bazı işçi arkadaşlarımız seslerini duyurmak amacıyla yaşadıkları sorunları yazılı olarak gönderdiler… Burada işçilerin verdiği bilgi oldukça sarsıcı, işçiler bir arkadaşlarının inşaattan düştüğünü ve düştükten sonra yetkili kişilerin ölen işçiye yelek giydirdiklerine tanık olduklarını yazmışlar. Bu durum gerçekten çok kötü, yanı başımızda bir insan canı son buluyor ve bazılarımız ise kendi çıkarlarını sadece düşünmekte.

Nasıl Mücadele Etmeliyiz?

İlk olarak haklarımızı çok iyi öğrenmeli ve haksızlığa karşı sessiz kalmamalıyız. İş hukuku ve işçi hakları şunlardır:  Bir işçi, maaşını tam ve zamanında alma hakkına sahiptir. Sigortalı çalışma ise en temel hakkıdır. İşçiler keyfi nedenler ya da haklı nedenlerden dolayı işten çıkarıldıklarında kıdem tazminatı alma hakkına sahiptirler. Fazla mesai ücreti, normal çalışma ücretinin iki katıdır ve en temel haktır.  Yasal olarak en az haftada bir gün ücretli izin hakkı ve gün içerisinde dinlenmek için süre tanınma hakları arasındadır. İş süresince işçinin başına gelebilecek kazalar için işçinin maddi manevi tazminat talep etme hakkı da işçi hakları kapsamında düzenlenmiştir. Haklı bir sebep olmaksızın işten çıkarılan işçi işe geri dönüş için dava açabilir.

Son günlerde yaşadığımız ekonomik kriz nedeniyle bazı şirketlerin çalışan sayısını azaltma politikasını seçtiklerini ve maaşların da tam ve zamanında yatmamasına dair birçok olaya tanık olduk. Ancak, bunların yanında bazı şirketler de çalışanlarına erken maaş zammı ve bazı sosyal yardımlarda bulunacaklarına dair paylaşımlarda yapılmıştır.

Çalışanın Önemi Bilinmeli

Bazı iş yerleri çalışanlarının öneminin farkında iken bazıları neden farkında değil? Çalışanlar birer makine değil ve insan oldukları için temel haklarının karşılanması gerekmektedir. Bir kurumda çalışan kişiler, iyi koşullarda ve huzurlu bir ortamda çalışırlarsa, görevlerini daha hızlı ve verimli bir şekilde yaparlar. Aksi takdirde ise, işler daha yavaş bir sürede yapılır. Yani, işveren en iyi şekilde ürün ya da hizmet almak istiyorsa işçiye tüm temel haklarını vermelidir.

Bizler haklarımızı en iyi şekilde öğrenmeli, daha sonra diğer işçilere öğretmeli ve artık haksızlık karşısında tepki göstermeliyiz. Bir gerçek ki sessiz kalmamız bize bir yarar sağlamıyor tam aksine işçi ölümleri hala devam etmekte. Ülkemizin refah seviyesinin artması için, bilinçli bir şekilde tüm haksızlıklara ve istismara karşı ses çıkarmalı ve birlikte hareket etmeliyiz.

Yazar: Gülcan Söm