İnsanların Sessiz İfadesi: Beden Dili

Beden dili sözlü ifademizin yanında istemli ya da istemsiz olarak yaptığımız vücut hareketlerimiz, jestlerimiz ve mimiklerimiz ile gerçekleştirdiğimiz iletişim olarak tanımlanabilir. “Ne söylediğin değil nasıl söylediğin önemlidir” klişesini hep duyarız ve bu bilimsel olarak doğrudur da.

Bilim adamı Albert Mehrabian 1960’larda yaptığı bir araştırmada, iletişimde sözün %7, sesin %38 oranında etkisi olduğunu ortaya koyarken, kullandığımız beden dilinin ise %55 oranında karşı tarafa tesir ettiğini gözler önüne sermiştir.

Beden Dili Kalıtsal Mı?

Yüzdeki mimiklerle ve farklı duygularda gösterdiğimiz bedensel tepkilerle ilgili uzun yıllar araştırma yapmış olan psikolog Paul Ekman Afrika’dan Asya’ya, Amerika’dan Avrupa’ya yüzlerce farklı kültür ve binlerce farklı insan üzerinde yaptığı deneylerde, mutluluk, üzüntü, korku, öfke, şaşkınlık ve iğrenme gibi duyguların evrensel olduğunu tespit etmiş ve tüm insanların hatta birçok hayvanın da benzer beden dili ve mimikleri benzer durumlarda istemsizce kullanacak şekilde programlandığını gözlemlemiştir.

Bu keşif, bilim dünyasında özellikle insan psikolojisini anlamamızda deneysel temelli bir çığır açmasının yanı sıra kriminolojiden istihbarata, iş dünyasından sosyal yaşama uzanan birçok alanda muazzam yeniliklere alan açtı. Çünkü beden dilinin kalıtsal ve evrensel olduğu anlaşılmıştı ve bu insan davranışlarının tanımlanıp kategorize edilebilmesine imkan tanımaktaydı. Dolayısıyla tüm dünyaya, insan davranışları ve onları anlamlandırmamızda devasa bir bilgi havuzu sağladı.

Beden Dili Öğrenilebilir Mi?

Kesinlikle. 25 yılı aşkın süre FBI’da Davranış Analizi Programı kapsamında çalışan beden dili uzmanı Joe Navarro, binlerce suçlunun davranışlarını ve vücut dillerini gözlemlemiş ve birçok suçlunun bunu sorgu sırasında, sorgulayan polis ve ajanları etkilemek ve manipüle etmek için bilinçli ya da bilinçsizce kullanmaya çalıştığını fark etmiş. Navarro’ya göre beden dili kalıtsal ve evrensel olduğu için, onu öğrendiğimiz ve bilinçli bir şekilde kullandığımız takdirde muhatabımızın istediğimiz şekilde düşünmesini sağlayabiliriz. Bu bağlamda, oturma biçimimiz, yüz ve el hareketlerimiz dışında duruşumuz, ellerimizin şekli ve konumu ve mimiklerimizi muhatabımızı etkilemede birer silah olarak kullanabiliriz.

Beden Dili Nasıl Kullanılır?

Burada beden dilinin detaylarına giremeyeceğiz çünkü konunun tamamına hakim olmak mümkün olmadığı gibi henüz keşfedilmemiş bedensel davranışlarımız dahi var. Ancak sosyal yaşamınızda insanları daha iyi anlamak, iş hayatınızda iş arkadaşlarınız ve patronlarınızla iletişiminizi geliştirmek hatta satış ya da pazarlama departmanında çalıştığınız şirkette müşterileri ürünlerinizi almaya ikna etmek ve onlara güven vermek gibi çeşitli ve spesifik alanlar belirleyerek beden dili kullanımını öğrenmek mümkün. Ayrıca karşınızdakinin beden dilini analiz edip insanların düşüncelerini ve duygularını okuyabilir ve size karşı tutumları hakkında tahliller yapabilirsiniz.

Duruşlar Önem Taşır

Mesela, patronunuz karşısında rahat bir şekilde ve arkanıza doğru yaslanıp oturarak, tabi ki gayri ciddi gözükmeden, ona kendinize güvendiğinizi, düşüncelerinizi ve isteklerinizi açıkça belirttiğinizi gösterebilir ve patronunuzun güvenini kazanabilirsiniz. Ya da çalışanınız otururken ellerini dizlerinin üzerine bastırıyorsa onun sizin karşınızda gergin olduğunu ve sakinleşmek için bacaklarını elleriyle kontrol etmeye çalıştığını anlayabilirsiniz.  Bunlar dışında duruş pozisyonunuzla da çok şey anlatırsınız.

Geriye Doğru Çekme

Bunlardan en bilineni ve çabuk gözleneni başınızı ve üst bedeninizi biriyle anlaşamadığınızda ve ondan hoşlanmadığınızda geriye doğru çekme davranışıdır. Yahut yürürken bir arkadaşınızla karşılaştınız ve ayaküstü sohbet ediyorsunuz ancak karşınızdakinin bedeni size 45 ile 90 dereceye yakın dönük ise sohbeti kısa kesin, çünkü arkadaşınız muhtemelen sohbetten sizin kadar keyif almadı ya da yetişmesi gereken bir yer var. Bunlar sadece büyük bir deryadan katreler. Beden dili konusunda detaylı bilgi almak için Joe Navarro ve Paul Ekman’ın kitaplarını inceleyebilirsiniz. Ayrıca konu hakkında daha çok şey öğrenmek için online eğitimler alabilirsiniz. Ücretsiz alabileceğiniz Etkili İletişim Stratejileri ve Beden Dili eğitiminin size büyük faydası olur.

Yazar: Enes Dönmez