İşaret Dili Eğitiminin Gerekliliği
İşaret dili duyma veya konuşma engellilerin aralarında ve diğer insanlar ile karşılıklı iletişime geçebilmek için el hareketlerini, yüz mimiklerini ve bir bütün olmak üzere vücut dillerini kullanarak oluşturdukları sessiz ve göze hitap eden bir dildir.
İşaret dili duyma veya konuşma engellilerin aralarında ve diğer insanlar ile karşılıklı iletişime geçebilmek için el hareketlerini, yüz mimiklerini ve bir bütün olmak üzere vücut dillerini kullanarak oluşturdukları sessiz ve göze hitap eden bir dildir. Yazımızın amacı işaret dili eğitiminin gerekliliği ve engelli bir bireyle karşılaştığınızda konuşabilmek için pratik ipuçları vermek.
Mimikler Önemlidir
İşaret dili yalnızca el ve kol hareketlerinden meydana gelmez. Mimikler de bu dilin bir parçasıdır. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10 engelli insanlar oluşturmaktadır. Bu rakam ülkemizde ise Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre yaklaşık 2,2 milyon kişi.
Altın Kaktüs Ödülleri
Engelliler istihdam, eğitim, sosyalleşmek, ifade ve düşünce özgürlüğü gibi en insanî gereçler için olan ihtiyaçlarını Engelli Türkiye Altın Kaktüs Ödülleri ile dile getirmişledir.1 Aralık 2013 ' te verilen bu ödüller kimlere verilmiş;
- En Cimri Sigorta Bütçesi Dalında Altın Kaktüs Ödülü:Protezlerde ve pillerde ara farklar ile SGK, Çalışma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı'na
- En Pahalı Sağlık Hizmeti Dalında Altın Kaktüs Ödülü:Koklear implant ameliyatında ilave 3000 TL öğretim üyesi farkı çıkarmaları ile SGK ve Sağlık Bakanlığı'na
- En Çok Eleman Sıkıntısı Dalında Altın Kaktüs Ödülü:İşitme Engelliler Öğretmeni, Konuşma Terapisti, Odyolog yetiştirilmemesi, kontenjan yetersizliği ile YÖK ve MEB'na
- En Çileli İletişim Hizmeti Dalında Altın Kaktüs Ödülü:Telefonda anlamayan işitmen engelliler için kamu bakanlık web sitelerinde e-posta adresi konulmaması ile Ulaşım ve Habercilik Bakanlığı'na
- En Duyarsız Hizmet Dalında Altın Kaktüs Ödülü:Televizyonda ve sinemada Türkçe altyazı mecburiyeti getirmemesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na
- En Çok Engel Koyanlar Dalında Altın Kaktüs Ödülü:İşitme engellilerin yasalaşmasını beklediği yasa tekliflerini 1,5 yıldır halen yasalaştıramayan TBMM Komisyonları ve milletvekillerine verilmiştir.
İşitme engellilerin hayatındaki büyük engel engelsiz bireylerin kullandığı dili kullanamıyor oluşu mu?
Neden İşaret Dili öğrenmek Gerek?
İşitme engelli bireylerin gündelik hayatta karşılaştıkları çoğu problemin altında, engelsiz bireylerin onlara iletişim halinde olmaması yatmaktadır. İşitme engelli bireyler dudak okumak için çaba sarf etmektedir. Engelliler, engelsiz bireyler ile iletişim kurmaya çalışırken, engelsiz bireyler ne gibi bir çaba içindedirler? Burada empati gücümüzle adım atmamız gerekmektedir.
İşitme engellilerin yaşamlarında ki en büyük engel engelsiz bireylerin onlarla iletişime geçmek için işaret dili öğrenmemeleri. İşaret dili bilmiyorsak ve engelli birey ile anlaşmak istiyorsak basit olarak yapacaklarınız şunlardan oluşuyor.
- İşaret dili konuşan birey ile iletişime geçmek istediğimizi fark ettirmeliyiz. El işareti veya usulca omzuna dokunma ile yüz yüze gelmeye çalışınız.
- Göz teması kurmak iki birey arasında güven bağı oluşturur.
- Eğer dudak okumayı tercih ediyor ise konuşma işareti ile başlamanız gerekir ve yüz yüze gelmelisiniz.
- Veya yazarak anlaşabilirsiniz.
- Soru cümlelerinde muhakkak mimik kullanılmalıdır. Kaşlarınızı yukarı kaldırarak kafa sallamak iletişimi kolaylaştırır.
Eğitim Şart
Bu dili öğrenmek için empati kurmak, sağ duyulu davranmak ve engellilerin engelsiz bireyler ile temasa geçmek için çaldığı kapıyı açmaktan geçiyor. MEB onaylı işaret dili sertifikası veren birçok kurum var. Bunlara il veya ilçelerinizde bulunan gençlik merkezleri örnek olarak verilebilir. Halk eğitim, İSMEK (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları) ve İstanbul İşletme Enstitüsü bunlardan bazıları.
İstanbul İşletme Enstitüsü bu konuda ücretsiz online eğitimler veriyor. Hem toplumsal duyarlılığımızı arttırmak hem de çalışma hayatımıza katkı sağlaması adına işaret dili eğitimi almak ve bu dili rahatlıkla kullanabilmek hepimiz için büyük bir avantaj olacaktır. Bu eğitim sonrasında bildiklerinizi insanlarla paylaşabilir ve bilinç uyandırabilir ve bir kapıyı aralayabilirsiniz.
Yazar: Mehtap Er