İşten Ayrılma Davranışları

Çalışma ilişkisinin sona ermesine neden olan durumların başında işten ayrılma davranışı gelmektedir. Bir işyerinde istihdam edilen kişiler belirli bir süre sonunda çalışma kararlılığından vazgeçer ve mevcut iş ilişkilerini sona erdirme eğilimi içerisine girerler.

Öncelikle niyet ve düşünce ile ortaya çıkan bu eğilim sonrasında fiiliyata dökülür ve kişiler işten ayrılma davranışı sergileyerek mevcut çalışma ilişkisini bitirirler. Üretim ekonomisinin en önemli faktörlerinin başında gelen emek faktörünün sürekliliğini düşüren bu durum, işgücü ve işveren tarafına büyük ölçüde zarar vermektedir.

İstifa Ve Kişisel Nedenler

İşten ayrılma sonucuna neden olan davranış istifa olarak nitelendirilmektedir. Çalışanın tamamen kendi inisiyatifi ve rızası ile işi bırakması olarak da tanımlanabilecek istifa çoğu zaman geçerli bir sebep neticesinde ortaya çıkar. Bu sebebin gücü çalışma isteğinin üzerine çıktığında, çalışma motivasyonu ve güdüsü kaybolur. Böylelikle süreç istifa ve işten ayrılma hareketi ile neticelenir.

İşten ayrılma davranışına neden olan birbirinden farklı pek çok unsur bulunmaktadır. Bu unsurların başında kişisel özellikler gelmektedir. Çalışanların homojen bir yapıya sahip olmaması ve hemen hemen her konuda farklı özelliklere sahip olmaları, bu durumun temel sebebini oluşturmaktadır.

Özellikle kişisel etkenler işten ayrılma davranışının sıklığının belirlenmesi noktasında bir hayli etkilidirler. Yaş, cinsiyet, medeni durum ve sağlık durumu gibi kişisel özellikler, kişilerin işten ayrılma eğiliminin ortaya çıkma sıklığını etkileyen önemli etkenler içerisinde yer almaktadır. Sayılan bu etkenler değişiklik gösterdikçe işten ayrılma eğiliminde de değişiklikler görülmektedir. Özellikle evlilik, boşanma, emeklilik, şehir değişikliği ve benzeri haller, iş akdinin devamı üzerinde doğrudan etkili olan kavramlardır.

İş Kaynaklı Etkenler

Kişilerin iş akitlerini sona erdirmesine neden olan diğer bir faktör, işyeri kaynaklı etkenlerdir. Çalışma ortamı, ücret ve diğer özlük hakları, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik uygulamalar, kariyer imkanları ve işçi-işveren ilişkisinin niteliği gibi faktörler kişilerin işe devam etmesi veya işten ayrılma tercihinde bulunması konusunda etkindirler. Bu konuda işgücü psikolojik ve fizyolojik değişkenleri ayrı ayrı değerlendirmeye tabi tutar ve neticede kalma veya gitme tercihleri arasında seçim yapar.

Çalışma konusundaki son etkileyici ise kendi içerisinde çok geniş ve heterojen bir dağılım gösteren diğer nedenlerdir. Kişiye özel farklı yaşam imkanlarının ortaya çıkması, ulaşım ve benzeri sorunların baş göstermesi veya aile bireylerinin durumunda değişiklik gibi sebepler işten ayrılma yolunu açan önemli faktörlerdendir. Ne var ki bu etkenlerden hiçbiri kişinin doğrudan belirlediği faktörler arasında yer almamaktadır. Bu nedenle işçi ve işveren kaynaklı olmayan pek çok durumun işten ayrılma tercihine yol açabilmesi mümkündür.

İşverenin Zaman Kaybetmesi

İşten ayrılma davranışının ortaya çıkması ile birlikte işyerlerinin üretim kapasitelerinde bir düşüş ortaya çıkar. Bu kişinin beyaz yakalı olarak tabir edilen eğitimli bir kişi olması ise bu düşüşün miktarını artırır. Yeni bir çalışanın işe alınması, eğitilmesi, oryantasyon döneminin geçilmesi gibi aşamalar işverenin zaman ve para kaybetmesine neden olur. Ayrıca bu sürecin yaşanması, yeni personelin eski personel kadar yüksek verimlilikle çalışabileceğini garanti etmez.

Bazı durumlarda yeni çalışanın bu seviyeyi yakalaması çok uzun bir süre alır. Elbette ki işten ayrılma tercihinde bulunan kişilerin de katlanmak zorunda oldukları bir kısım sonuçlar bulunmaktadır. Sürekli gelirden yoksun kalma, işgücü piyasasının dışına itilme, kariyer sürecinin kesintiye uğraması gibi olumsuzluklar bunlardan bazılarıdır.

Dolayısı ile tüm bu sonuçların itidalli bir şekilde değerlendirilmesi ve işten ayrılma tercihinin pişmanlık duyulmayacak şekilde yapılması, çalışan için son derece önemlidir. İşten ayrılma ile ilgili İşten Ayrılmadan Önce Bilmeniz Gerekenler veya İş Bulmadan İşten Ayrılmak yazılarına da göz atabilirsiniz.

Yazan: Oğuz Mülayim