Kararsızsanız Karar Sizsiniz

Her şey yaptığınız seçimlerle, belirlediğiniz önceliklerle ve yaşama amacınıza ulaşmak için neyin gerçekten önemli olduğuna karar vermekle ilgilidir. Bu noktada oyuna katılan esas oyuncu, enerjinizdir. Egonuz üstünde hakimiyet kurmanın sırrı, otokontrolünüzü kullanarak, enerjiyi arzulanan amaca çevirmektir.

Seçimler Ve Kararlar

Hayat seçimlerimizle inşa ettiğimiz yollardan oluşur. Yaşam boyu birçok kez karar verme durumunda kalırız. Bu kararlar bazen üniversite seçimi, meslek seçimi ya da evlenmek gibi uzun vadeli olurken, bazen o kadar da önemli değildir: “Hangi ayakkabıyı alsam kırmızı mı? Hayır hayır siyah. Ah şu beyaz olana bakın! Neyse gri çantayı alıyorum.” Bazıları ise kısa süreli önem taşıyan kararlar olabilir: “Yaz tatilinde nereye gitsem?” Çok kişiyle konuş az kişiyle düşün tek başına karar ver demişler.

Dijksterhuis söyle der. “Karmaşık bir durum hakkında karar vermek zorundaysanız, daha çok sezgilerinize, bilinç dışı işlem gücünüze güvenin. Birbirine zıt, çelişen birçok bilginin bir arada dikkate alınması gereken karmaşık durumlarda akıl çoğunlukla çuvallıyor. İki lokantadan hangisine gitsem gibi basit durumlarda rasyonel karar alabiliyorsunuz ama zor ve karmaşık durumlarda daha çok sezgilerimize güvenmeliyiz” diyerek kararsızlara bir öneride bulunmuş. Çok da doğru söylemiş.

Örnekleme

Daha çok yeni yaşadığım bir olayı paylaşmak istiyorum sizlerle. 20 yaşında bir genç, üniversite heyecanı ve tercih yapma karmaşıklığı içerisinde yardım istedi benden. Sınava ikinci girişiymiş. Aslında geçen sene X bölümünü kazanmış da gidememiş (X bölümü diyorum ki kimse etkilenmesin). Nedenini sorduğumda “Herkes bir sürü şey söyledi. Biz de tabii hiç araştırmadık bilmiyorduk ne olduğunu (Biz diye bahsettiği ailesi). Hep olumsuz laflar söylediler ve ailem de onlara inanıp göndermek istemedi ben de gitmedim.” Buyur buradan yak.

Bölümle veya okulla ilgili hiçbir bilgisi olmayan insanların konuşmalarından etkilenerek tercihini ona göre belirlemiş ve üniversiteye gidememiş bir genç kız. Aynı dönemden geçmiş ve bu sancılı dönemi yaptığım araştırmalarla, değerlendirmelerle mutlu olduğum bir sonuca ulaşarak atlatmış biri olarak kendisine tecrübelerimi anlattığımda karşımda daha kararlı, araştırmaya hevesli ve X bölümünü okuyacağını söyleyen birini görmek beni çok mutlu etti.

Karar verme ve uygulama için Telafiye Dayalı Model izlenebilecek yollardan biridir. Buna göre değerlendirme ölçütleri yazıp seçeneklere bu ölçütlere göre (+) veya (-) koyduğunuzda ölçüte göre en fazla artısı olanı seçebilirsiniz. Böylece seçeneklerden birinin olumlu yönlerinin fazlalığı istenmeyen diğer yönlerini telafi etmiş olur.

Eleyerek Gitmek

Seçenekleri birbiriyle kıyaslamak yerine ayrı ayrı istediğiniz özelliklere ne kadar sahip olduğuna bakarak eleyerek gitmek böylece bazı açılardan uygun bulmadıklarınızı eler ve bir karar vermiş olursunuz. Başlarken ne söylemiştim? Hayat seçimlerimizle inşa edilen yollardan oluşur. Charlie Chaplin’in söylediği gibi “Hayatın yol ayrımlarında yön tabelası yoktur”. Yani kendi yolunuzdaki yön tabelası da sizsiniz! Bilgiyi toplayın, kendinize baskı yapmayın, başkalarına “Doğru kararı vermek için düşünüyorum” demekten çekinmeyin ve çıkın yola.

Yazar: Hatice Şahin