Madenlerde Risk Yönetimi

Madencilik, medeniyetler kurulmasından, çağlara isim verilmesine, savaştan, barışa, birlik ve organizasyonların kurulmasına kadar etkisi olan bir alandır. Avrupa Kömür Çelik birliğinin oluşturulması buna güncel bir örnektir. Maden varlıklarına sahip olmak stratejik üstünlük sağlamaktadır.

Ancak risk yönetimi felsefesini iş süreçlerinin tamamına entegre etmeksizin değinilen üstünlüğü kullanmak mümkün değildir. Risk yönetimi ile bütünleştirilmiş çağdaş, bilimsel, çevreye duyarlı, iş sağlığı ve güvenliğini dikkate alan yöntemlerle maden kaynaklarının aranması, bulunması ve işletilmesi hayati derecede önemlidir.

Maden Kazaları Ve Risk yönetimi İlişkisi

Madenlerde risk yönetimi aramadan, cevher çıkarmaya, cevherin işlenerek ürüne dönüştürülmesine kadar madenciliğin tüm aşamalarında dikkate alınması gereken bir olgudur. Vazgeçilemez ve ihmal edilemez derecede hayati öneme sahiptir. Aksi takdirde telafisi zor sonuçlara yol açmaktadır. Buna en güncel örnek 2019 yılının başında Brezilya’daki bir demir madeninin atık barajının çökmesi, bir kasabanın haritadan silinmesine yol açmasıdır. Yine ülkemiz tarihinde de Manisa’nın Soma ilçesinde bulunan, Türkiye Kömür İşletmelerine ait linyit kömürü maden ocağındaki iş kazasında 301 işçinin ölmesidir. Örnekler çoğaltılabilir.

Risk yönetimi, katılımcı, kapsayıcı bir felsefe ile ele alınıp uygulanırsa başarılı sonuçlar vermekte, sürdürülebilir olmaktadır. Aksi takdirde işletmelerin ve çalışanların yasal mevzuatının gereklerini şekli olarak yerine getirmekten öte bir mana ifade etmemektedir. Etkili ve başarılı bir madencilik için tüm çalışanların ve işverenin iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilinçlendirilmesini, bunun için kapsayıcı, katılımcı risk yönetim planının gereklerinin yerine getirilmesinin yaşamsal derecede önemli olduğuna inandırılması gerekmektedir. İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirlerin ve yatırımların toplam işletme yatırımı içinde lüzumsuz bir harcama kaynağı olmadığının benimsetilmesi icap etmektedir.  Bunun yolu da eğitimdir.

Madencilik ve Yeni Teknolojiler

Bilgisayar teknolojilerinin gelişmesi ile laboratuvar ortamında, simülasyon sınıflarında artırılmış gerçeklik olarak da adlandırılan teknolojinin kullanılması suretiyle etkili, üç boyutlu sanal ortamlar yaratılarak eğitim vermek mümkün hale gelmiştir. Sözü edilen teknoloji ile çok çeşitli senaryolar (su taşkını, patlama, göçük, gaz kaçağı, havalandırma vb. olaylar) kolayca üretilerek madencilik çalışanlarının eğitilmesi verimli biçimde yapılabilmektedir.

Kanada, Amerika, Avustralya gibi madenciliğin yaygın olduğu ülkelerde, kaza istatistikleri ve iş gücü kaybı bağlamında olumlu istatistiklerin elde edilmesinde sözü edilen teknolojinin katkısının büyük olduğu şüphesizdir. Artırılmış gerçeklik teknolojisi madenlerde risk yönetimi konusunun verimli biçimde ele alınmasını, işçi/çalışan adaylarının ve mevcut çalışanların olumlu davranış değişikliklerini sağlayacak biçimde eğitilmesini mümkün kılmaktadır. Bu tür sanal ortamlarda üç boyutlu algı oluşturulması, çalışanın görev alacağı fiziki ortama intibakını kolaylaştırmaktadır. Yapılan hataların sonuçlarını yaşayarak görmek iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin risk yönetimini kolaylaştırmaktadır.

Safety Mine Türkiye

Ülkemizde de madenciliği yönelik olarak franchise modeliyle sözü edilen teknolojiyi kullanacak olan Safety Mine adıyla yeni bir şirket dokuz ay önce İzmir’de kuruldu. Sekiz kişilik tecrübeli teknik ekibi ile konaklama, iaşe hizmetlerinin de verildiği şirket kampüsünde kurulan artırılmış gerçeklik laboratuvarında aynı anda 20 kişi eğitim alabilmektedir. Eğitimler seanslar halinde sürekli olarak verilebilmektedir. Madenciliğin çeşitli süreçlerine ve değişik senaryolarını kapsayacak şekilde hazırlanan eğitim programları madencilik kuruluşlarının hizmetine sunulmuştur. Başlangıç, orta ve ileri düzeyde olmak üzere sınıflandırılan risk yönetimi eğitimi ücretleri de oldukça ekonomik olup katılımcı kuruluş ve kişilere taksit seçenekleri, ödeme kolaylıkları da sağlanmaktadır. Siz de artırılmış gerçeklik teknolojiden yararlanarak çalışanlarınızı eğitmek çalışanlarınızın ve iş yerinizin güvenli olmasını sağlamak istemez misiniz?

Yazar: Nevzat Kavaklı