Problem Yaratmayalım

Problem deyince ilk olarak aklımıza okullarda gördüğümüz matematik dersleri gelir.  Her birimiz okullarda yıllarca problem çözme ve kurma çalışmaları yapmışızdır. Problemler sadece okulda matematik derslerinde öğretmenlerimizin bize sorduğu sorular değildir, hayatın her alanında karşılaşırız. Problem kavramı genellikle ulaşılmak istenen sonuca ulaşmayı zorlaştıran engelleyen veya istenmeyen, hoşa gitmeyen ve aşılması gereken bir sorunu veya sıkıntı veren bir durumu tanımlamakta kullanılır.

Kişide rahatsızlık uyandıran durumları problem olarak tanımlayabiliriz. Kısaca giderilmek istenen her engel veya güçlük bir problemdir. Günlük yaşantımızda karşılaştığımız birçok durumu problem olarak görebiliriz. Öğretmenimizin veya bir arkadaşımızın yöneltmiş olduğu bir soru, yolda yürürken karşımıza çıkan bir çukur, elektrik kesilmesi, aniden başlayan yağmur, öğretmenin verdiği bir ödev gibi birçok şey problemdir.

Problemin Hayatımızdaki Yeri

Günlük hayatımızda ve iş yaşamımızda sürekli olarak problemlerle iç içe yaşıyoruz. Karşılaştığımız problemi doğru ve hızlı olarak çözebilmek için yeterince çaba göstermemiz gerekiyor. Kişisel mutluluğumuz, kariyerimiz, çevremizle uyum ve bütünlük içinde olmamız karşılaştığımız problemleri çözebilme yeteneğimizle ilgilidir. Kısacası, mutlu ve başarılı olmamız, karşımıza çıkan problemleri çözebilme yeteneğimizle yakından ilgilidir.

Hayatta beklenmedik anlarda birçok değişik problemle karşılaşırız. Önemli olan bu problemlere pratik, etkili, doğru ve ulaşılabilir çözümleri hızlı bir şekilde üretebilmek. Aslında hayat bir problemi çözme döngüsüdür. Bir problemi çözerken yeni bir problemler oluşmasına olanak veririz.

Problemi Çözme

Problemi çözme istenmeyen durumu ortadan kaldırmaya yönelik bir süreçtir. Problemle karşılaşan bireylerin problemi çözebilmek için gösterdikleri çabaya “problem çözme” denir.

Problem çözme yöntemleri için gerekli adımları şu şekilde sıralayabiliriz.

• Problemi anlama
• Bir plan yapma
• Planı uygulama
• Çözümü değerlendirme

Problemi çözmede kullanılan birbirini takip eden bu adımlar duruma göre artırılabilir. Hepimizin bildiği gibi problemi doğru anlamak çözümün yarısıdır. Problemle ilgili bildiklerimiz ve bilmediklerimiz net olarak ortaya koyduğumuzda problemi anlamışız demektir.

Problemi anladıktan sonra, problemin çözümü ile ilgili karar vermeye yönelik plan yapmalıyız. Problemi çözümünde kullanılacak uygun yöntem ve teknikler ve kullanılacak kaynaklar belirlenir.

Artık problemi çözme aşamasına geçebiliriz.  Unutmamalıyız bir problemin, birden fazla çözüm yolu olabilir. En son aşamada elde edilen sonuçların doğru olup olmadığını kontrol etmeliyiz.

Karşılaştığımız hiçbir problemin çözümü, basit ve yüzeysel değildir. Önceki bilgi ve deneyimlerimizden faydalanarak veya yeni bilgiler edinerek karşılaştığımız problemi dikkatlice çözmeliyiz. Problemler zamanında çözülmelidir. Küçük problemler, zamanında çözülmezse, ileride daha büyük çözümü daha zor veya imkansız problemlere dönüşür. Böylece yaşamımızı olumsuz etkileyecek bir probleme dönüşür.

Problem Çözebilme Yeteneği

Problem çözebilme yeteneği kişiden kişiye farklılık gösterir. Problemi çözebilme sadece okul dersleriyle ilgili değildir; bütünüyle insanın günlük yaşamını kolaylaştıran önemli bir beceridir. Yeni bir problemin nasıl çözüleceğini belirlemek; kişiyi çabalarını gözden geçirmeye, değerlendirmeye yeni fikirler üretmeye ve yeni stratejiler geliştirmeye yöneltir.

Problemi etkin çözme becerileri gelişmiş kişiler gerçek hayatın zorluklarıyla başa çıkma konusunda da yetenekli olurlar. Okullarda sınıf ortamında öğretmen tarafından hazırlanan problemleri farklı çözüm yöntemlerini uygulayarak çözebilme, bireyin gerçek hayatta karşısına çıkma ihtimali olan problemleri çözebilme yeteneği geliştirilir. Böylece okul derslerindeki başarıyı değil, bütünüyle insanın yaşamını kolaylaştıran bir beceridir. Problem çözebilme yeteneği gelişmiş kişiler gerçek hayatın zorluklarıyla başa çıkma konusunda da yetenekli olurlar. Okullarda sınıf ortamında öğretmen tarafından hazırlanan problemleri farklı çözüm yöntemlerini uygulayarak çözebilme, bireyin gerçek hayatta karşısına çıkma ihtimali olan problemleri çözebilme yeteneği geliştirilir.

Yazar: Sevgi Akpınar