Ülkemizde İş Güvenliği

Ülkemizde iş güvenliği kavramı 1865 yılında Dilaver Paşa Nizamnamesi ve sonrasında 1866 yılında Maaddin Nizamnamesi ile ortaya çıkmıştır. Günümüzde ise 6331 sayılı iş güvenliği kanunu ile hem işveren hem de çalışanın hak ve güvenliğini koruma altına almaktadır.

İş Güvenliği

İş yerinde operasyonel süreç ve çalışma koşullarında önceden belirlenebilen yani olası ya da aniden çıkabilen riskler bulunmaktadır. İş yerinde çalışanlara sağlıklı ve güvenilir ortam sağlamak çalışma ortamının olumsuz koşullarını ortadan kaldırmak ya da en aza indirgemek için alınan önlemlerin tümü iş güvenliği olarak adlandırılmaktadır.

İş güvenliği önlemleri ile birlikte iş kazalarının yaklaşık %98 i önlenebilmektedir. İş kazalarının yalnızca %2 lik kısmı her ne güvenlik önlemi alınırsa alınsın önlenemeyen kazalar olarak adlandırılmaktadır. 2018 yılı İSİG meclisinin resmi rakamları iş kazası istatistiklerine göre ölüm ile sonuçlanan iş kazaları aşağıda yer almaktadır.

İş kazalarını sektörel olarak değerlendirecek olursak ilk sırayı trafik servis kazaları almaktadır. Trafik servis kazalarını sırası ile, ezilme göçük, düşme takip etmektedir. İş kollarına göre ise, tarım inşaat, taşımacılık, ticaret, metal sektörü ve belediye taşeron birimleri izlemektedir.

İşverenin İş Güvenliği İçin Alması Gereken Önlemler

• İş sağlığı ve güvenliği kanunu içinde belirtilen tüm mevzuatlara birebir uymalıdır.
• Kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
• İşveren çalışanların iş güvenliği eğitimleri ile ilgili programların hazırlanması ve uygulanmasını, eğitimler için uygun yer araç ve gereç temin etmelidir.
• Her işletmede çalışan personel sayısına göre bir iş güvenliği uzmanı bulundurulmalı ve gerekirse işçi sağlığı ve iş güvenliği kurulları oluşturmalıdır.
• İşveren çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında çalışanlarını, hizmet aldığı diğer kurumları ve işverenlerini bilgilendirmek zorundadır.
• Kaza sıklığını en aza indirmenin yolları araştırılmalıdır.
• Personel işe alınırken mutlaka sağlık muayenesinden geçirilmeli, kendilerine uygun olan işlere yerleştirilmelidir.
• İşyerinde diğer sağlık personeli bulundurmalıdır.
• Çalışanların çalışma hızları bireysel kapasitelerine göre verilmeli ve daha fazlası istenmemelidir.
• Uygun çalışma metodları yerleştirilmeli ve uygulanmalıdır.
• İşyerlerinde hijyen ve ortam koşullarına dikkat edilmelidir.
• Çalışanların tatmini için tayinlerde çalışanların ailevi durumunu göz önüne alınmalıdır.

İşçinin İş Güvenliği İçin Alması Gereken Önlemler

• İş Güvenliği ve iş sağlığı kurallarına dikkat etmelidir.
• İşverenin verdiği tüm eğitimlere katılmak ile yükümlüdür.
• İşinde kullanacağı tüm ekipman ile ilgili eğitimlerini önceden tamamlamış olmalı ve kurallara uygun bir şekilde koruyucu tedbirlere uymalıdırlar.
• Çalışanlar işin tehlikesini ve iş kazası riskini azaltmak için koruyucu gözlük, başlık, yüz siperi, kulak tamponu, gaz maskesi, koruyucu ayakkabı giysi gibi malzemeleri yaptıkları işe uygun kişisel koruyucu donanımları kullanmalıdır.
• Yanıcı ve tutuşucu malzemeler civarında kaynak yapmamalıdırlar.
• İşyerlerinde çalışırken işçiler birbirleriyle şakalaşmamalıdırlar.
• Bütün bağlantıların mükemmel olmasına dikkat etmelidirler.
• Çalışanlar ara dinlenme sürelerini kullanmalıdırlar.
• İşini titiz bir şekilde yapmalıdır.
• İş birliği ve katılım içerisinde çalışmalıdır.

Çalışan ve işveren üzerine düşenleri yaptığı sürece iş güvenliği sağlanmış olur ve iş kazalarının önüne geçilebilir. Unutulmamalıdır ki kaza ve hastalıkların sonuçlarını telafi etmek mümkün olmayabilir.

Yazar: Ümmühan Gökdoğan